Faq

Veel gestelde vragen

Waarom zou ik lid worden van de JAM ?

De JAM werd speciefiek opgericht om auteursrechten voor journalisten te kunnen innen. Zij maakt haar leden wegwijs in het beheer van hun rechten.
JAM verenigt de meeste actieve journalisten in België en heeft een raad van bestuur samengesteld uit journalisten.
De JAM kent dus als geen ander de journalistieke sector.

Welke diensten biedt JAM aan ?

De leden van JAM kunnen van volgende diensten genieten:
■ Het beheer van de “collectieve rechten” (ook de “wettelijke licenties” genoemd) zoals de reprografierechten (Reprobel), het leenrecht (Reprobel) en de thuiskopie (Auvibel).
■ Het collectief beheer van rechten die voortvloeien uit kaderovereenkomsten die JAM afsluit met krantenuitgevers en omroepen.
■ Het individueel beheer van rechten. Voorbeeld : een derde wenst een journalistieke tekst te gebruiken om te publiceren in een boek, op een website ..
■ Juridisch advies. Zowel bij het afsluiten van contracten als hulp bij inbreuken op het auteursrecht.

Hoe word ik lid van JAM ?

Drie formaliteiten :
■ Je vult een JAM Overeenkomst in (2 exemplaren);
■ Je vult de onderstaande Jam- Aangiften in :
Statuut
Geschreven werken
Kort Audiovisueel werken
Lang Audiovisueel werken
Geluidswerken
Digitale werken
Je geeft je werken aan van het vorige kalenderjaar.
■ Je betaalt een eenmalig bedrag van € 50 op rekeningnummer van JAM : IBAN BE23 0682 4141 0391/BIC GKCCBEBB
Dit bedrag bevat een aandeel in de coöperatieve vennootschap. Je wordt dus vennoot van JAM en je hebt stemrecht op de algemene vergadering.

Wie mag lid worden van JAM ?

Elke persoon die een journalistieke activiteit heeft kan lid worden van JAM.
Wij maken geen onderscheid tussen bedienden en freelancers, noch tussen journalisten met of zonder perskaart.

Ik heb een werknemers- of freelancecontract ondertekend. Heb ik nog recht op auteursrechten ?

Vaak denken journalisten dat ze geen recht meer hebben op auteursrechten omdat zij hun exploitatierechten hebben afgestaan aan hun werkgever of opdrachtgever. Dat is nochtans niet correct.
Zo zullen journalisten steeds de reprografierechten, het leenrecht en de thuiskopierechten behouden op hun werken.
De toelating van een auteur om een werk te publiceren of uit te zenden, dekt meestal een eerste publicatie. Voor latere publicaties is de expliciete toestemming van de auteur vereist. Dit komt er vaak op neer dat de auteur-journalist en diegene die zijn werk exploiteert (bv. de uitgever) een contract afsluiten waarin gestipuleerd wordt wat er wordt afgestaan, voor hoe lang, aan welke prijs en onder welke voorwaarden.
In de audiovisuele sector, heeft de uitgever een specifiek systeem opgezet. In deze sector wordt er vanuit gegaan dat de journalist zijn rechten overdraagt aan zijn werkgever/opdrachtgever (vermoeden van overdracht). Let wel : dit vermoeden dekt niet alle gebruiken, noch alle typecontracten.
Het is dus raadzaam om de clausules waarin de overdracht van auteursrechten worden uiteengezet goed na te lezen en ons te contacteren indien u vragen hebt.

Wanneer betaalt JAM mijn reprografie- en /of thuiskopierechten ?

Jam betaalt de reprografierechten en thuiskopierechten uit vanaf eind december en ten laatste vóór 31 januari.
Nadien volgen er nog 3 betalingen voor de laattijdige aangiften of nieuwe leden:
Eind februari : bijkomende betaling
Eind juni : Bijkomende betaling
Eind november : bijkomende betaling
De online aangifte van je werken is onontbeerlijk om je rechten te kunnen berekenen.
We verwachten je aangifte vóór 30 april.
Je ontvangt de betaling van de auteursrechten voor het aangiftejaar op de tijdstippen hierboven vermeld.
De mededeling op je rekeninguittreksel zal als volgt zijn: “REPRO/C.PR-TKOP” en het aangiftejaar.

Kan ik mijn lidmaatschap terug trekken ?

Ja, je kan ten allen tijde uit de vennootschap treden. De terugtreding zal echter gepaard gaan met een overgangsperiode.
Zoals de Auteurswet voorziet zal deze periode minimum 6 maanden bedragen, afhankelijk van het tijdstip waarop je je aanvraag tot terugtreding hebt gedaan.
De Auteurswet en onze statuten voorzien dat je moet uittreden in het eerste semester van het kalenderjaar om de vennootschap te verlaten op 1 januari van het volgende kalenderjaar. Je moet de terugtreding aangetekend meedelen aan de JAM.
Deze overgangsperiode dient er toe om derden de beschermen met wie JAM een overeenkomst heeft gesloten met betrekking tot werken van de leden van JAM.

Hoe kan ik mijn dossier opvolgen ?

Je kan je dossier online raadplegen en aanpassen.
Nadat je lid bent geworden van de JAM, ontvang je persoonlijke codes die je toegang geven tot onze online databank. Hierdoor kan je :
■ Je persoonlijke gegevens consulteren en aanpassen (adres, telefoon, bankgegevens, …);
■ Je voorbije aangiften consulteren en een nieuwe aangifte indienen ;
■ De reeds ontvangen betalingen consulteren.

Mag de JAM vragen om de productie van mijn werken te verantwoorden?

Onze verdelingsreglementen voorzien in gerichte controles en in steekproeven.
De berekening van het aantal ‘vellen’ of ‘minuten’ is een element in de aangifte dat systematisch wordt gecontroleerd.
Indien het opgegeven aantal vellen of minuten het jaarlijks gemiddelde van onze leden overschrijdt, dan kan uw productie gecontroleerd worden.
Ook al zijn we er ons van bewust dat journalisten meer en meer onder druk staan van de redacties en dat de productie jaarlijks kan schommelen, toch is deze controle erg belangrijk.
De controle corrigeert niet enkel de buitensporige aangiften en typfouten maar garandeert bovendien een billijke verdeling van de auteursrechten onder de JAM- leden.

Is mijn werk beschermd door het auteursrecht ?Zoals een foto of een muziekstuk ?

De wet beschermt originele werken, waarbij de auteur zijn talent, zijn ideeën en zijn originaliteit heeft ingebracht.
Persartikels, radioreportages en televiereportages of documentaires, teksten op een website zijn dus vaak orginele werken. Ze zijn dus beschermd door het auteursrecht. Ze maken deel uit van het patrimonium van de journalist. De erfgenamen van de auteur kunnen dus de rechten die eruit voortvloeien erven en beheren gedurende de hele duurtijd van het auteursrecht (dwz tot 70 jaar na de dood van de auteur).
De auteur kan uiteraard contracten afsluiten met derden (een cessieovereenkomst of een licentieovereenkomst) en/of het beheer van deze rechten toevertrouwen aan een beheersvennootschap.

Wat zijn « reprografierechten » ?

Eens een werk beschermd is door het auteursrecht mag je dat werk niet kopiëren zonder voorafgaande toestemming van de auteur.
De wetgever heeft echter enkele uitzonderingen voorzien op deze regel.
Zo zal je werk toch mogen kopiëren op voorwaarde dat dit binnen “de familiekring” blijft (eigen gebruik).  In ruil voor deze uitzondering zal de constructeur / invoerder van kopieerapparaten (copiers en printers) een vergoeding betalen aan Reprobel.
Daarnaast ontvangt Reprobel ook een vergoeding van de gebruikers van deze apparaten zoals bedrijven, bibliotheken, overheden, scholen, universiteiten en copyshops.
Reprobel, als overkoepelende beheersmaatschappij int en verdeelt deze sommen onder de andere beheersmaatschappijen.
De JAM ontvangt op deze wijze de reprografierechten voor de geschreven werken (kranten- en magazineartikels) van haar leden.

Wat is de thuiskopie ?

Eens een werk beschermd is door het auteursrecht mag je dat werk niet kopiëren zonder voorafgaande toestemming van de auteur.

De wetgever heeft echter enkele uitzonderingen voorzien op deze regel.

Zo zal je werk toch mogen kopiëren op voorwaarde dat dit binnen “de familiekring” blijft (eigen gebruik).  In ruil voor deze uitzondering zal de constructeur / invoerder van dragers waarop audiovisueel werk kan worden gekopieerd (MP3-spelers, blanco DVD, blanco CD, tablets, …) een vergoeding betalen aan Auvibel.
Auvibel, als overkoepelende beheersmaatschappij int en verdeelt deze sommen onder de andere beheersmaatschappijen. De JAM ontvangt op deze wijze de thuiskopierechten voor de audiovisuele werken (reportages en documentaires) van haar leden.

Wat zijn “individuele rechten” ?

“Individuele rechten” zijn rechten die door de auteur persoonlijk of door de beheersvennootschap beheerd kunnen worden.

Eigenlijk zijn het alle rechten die een “normale”, “klassieke” uitbating van de werken toelaten:
■ een door treinen gepassioneerde webmaster de toestemming te geven op zijn persoonlijke site een aantal artikelen te plaatsen die hij interessant vond.
■ een basketclub de toestemming te geven een persoverzicht te maken van de artikelen waarin men het over de club heeft, en dat onder zijn leden te verdelen.
■ een administratie de toestemming te geven om teksten op haar intranet te plaatsen en ze per mail aan haar kaderleden of aan haar personeel door te sturen.
■ een concessionaris van een automerk de toestemming te geven aan mogelijke klanten kopieën uit te delen van artikelen waarin men zich lovend uitlaat over het laatste model in zijn showroom…
In al die – en nog vele andere – gevallen moet de gebruiker, voor hij wat dan ook onderneemt, de auteur (of de rechthebbende) om toestemming vragen en samen met hem een overeenkomst ondertekenen.

Wat zijn “collectieve rechten” ?

In sommige gevallen is alleen het collectieve beheer van werken mogelijk.
In deze gevallen, kunnen de auteurs niet afzonderlijk hun rechten beheren. Ze moeten hiervoor aansluiten bij een beheermaatschappij.
Deze veronderstellingen zijn limitatief opgesomd in de wet : reprografie,thuiskopie en het leenrecht .
Reprografie wordt beheerd door Reprobel.
Hetzelfde systeem bestaat voor de thuiskopie en wordt beheerd door Auvibel .

Hoe kan ik journalistieke werken gebruiken zonder de auteurswet te schenden ?

Indien je een werk wenst te publiceren (op een website, in een boek, ..) dan moet je de toestemming vragen aan de auteur. Vaak zal je deze aanvraag richten aan de uitgever of de beheersmaatschappij. We raden je dan ook aan om ons te contacteren zodat we kunnen nagaan of de journalist bij ons lid is.

Waarom sluit de JAM contracten met de krantenuitgevers ?

De JAM sluit kaderovereenkomsten af met de krantenuitgevers om hen toe te laten de werken van onze leden te hergebruiken zonder dat ze steeds opnieuw een toestemming moeten vragen.
Dankzij deze overeenkomsten :
■ kan de uitgever de teksten van de JAM-leden die op zijn redacties werken, hergebruiken ;
■ krijgen de journalisten een jaarlijkse vergoeding. Deze vergoeding komt bovenop de collectieve rechten die de journalist ontvangt van de JAM (zoals reprografierechten, leenrecht en thuiskopie).

Hoe wordt de JAM gecontroleerd ?

Het dagelijks bestuur van de vennootschap gebeurt door de algemeen directeur, die op zijn beurt gecontroleerd wordt door de raad van bestuur. De leden van de raad van bestuur worden verkozen uit de leden van JAM en worden verkozen door de Algemene Vergadering.
Zoals elke vennootschap, moet de raad van bestuur ieder jaar verantwoording afleggen tijdens de Algemene Vergadering van de leden.
De JAM wordt bovendien jaarlijks gecontroleerd door een bedrijfsrevisor en door de controledienst van de beheersvennootschappen, werkzaam binnen FOD Economie.
De controledienst is een “orgaan” dat onder de voogdij staat van de Minister. Op dit moment is dit Minister Van de Lanotte.
De controledienst bestaat uit een ploeg specialisten (juristen, accountants, …) die de werkzaamheden van de beheersvennootschappen op voet opvolgen. Zo moeten statutenwijzigingen en nieuwe verdelingsreglementen eerst worden voorgelegd aan de controledienst alvorens ze kunnen worden toegepast.

Het depot

Het depot beschermt een nog niet gepubliceerd werk.
De JAM heeft 1 personeelslid in dienst die een eed heeft afgelegd voor de rechtbank van eerste aanleg. Als beëdigde agent kan zij naast het vast stellen van inbreuken op de auteurswet, ook vaststellen dat een auteur op een welbepaalde datum een script of scenario heeft gedeponeerd.
Je kan je niet-gepubliceerd werk naar de JAM sturen die het zal dateren en bewaren. Je krijgt hiervan een attest.
Op deze manier kan je je werk beschermen tegen plagiaat wanneer je je werk verspreidt onder literaire uitgevers of audiovisuele producenten.

Top Page